Belki de en net itiraf Çin Havacılık Endüstrisi Kurumu'nun Ocak 2019'da yaptığı bir WeChat sosyal medya paylaşımından geldi. AVIC'in yan kuruluşu Chengdu Aerospace Corp. baş tasarımcısı Wang Haifeng, altıncı nesil avcı uçaklarının tartışıldığı bir röportajda, 2035 yılına kadar "denizi ve gökyüzünü korumaya" hazır olacak bir savaş uçağının araştırılması için hazırlıkların sürdüğünü söyledi.
Wang o dönemde insanlı-insansız ekip oluşturma, yapay zeka kullanımı, gelişmiş gizlilik ve çok yönlü sensörler gibi unsurlardan bahsetmişti.
2022 yılında ABD Hava Muharebe Komutanlığı başkanı bu çabaların "yolunda gittiğini" söyledi.
General Mark Kelly, "Genel olarak, onlar da bunu [altıncı nesil avcı uçağı teknolojisini], imzada üstel bir azalma ve işlem gücü ve algılamada üstel bir hızlanma ve açık görev sistemleri açısından yineleme yeteneği, esasen uygunluk hızında yeniden programlayabilme açısından büyük ölçüde bizim gördüğümüz şekilde görüyorlar" dedi.
Günümüze geldiğimizde, Çin ordusu hakkında kapsamlı yazılar kaleme alan Rick Joe, altıncı nesil çabaları bir rekor programı olarak değerlendiriyor ve "2019'dan bu yana yarı resmi alandaki göstergelerin yalnızca arttığını" belirtiyor. Örnekler arasında AVIC'in jenerik yeni nesil savaş uçağı konfigürasyonlarını tasvir eden çizimleri, akademik makaleler ve askeri ve endüstri yetkililerinin açıklamaları yer alıyor. Buna ek olarak, kuyruksuz avcı uçağı benzeri bir uçak gövdesinin uydu görüntüleri Ekim 2021'de Chengdu Aerospace tesislerinde görüldü.
Joe, muhtemelen alt ölçekli versiyonları olan gösterici test araçlarının çoktan uçtuğunu söyledi.
Resmi bir isim olmadığı için gizemli savaş uçağından J-XD olarak bahsetti. "J-XD'nin bazı alt sistemlerinin (motorlar gibi) başlangıçta ABD'deki eşdeğerinden daha az yetenekli olmasını bekliyorum, çünkü son birkaç on yılda aradaki boşlukları önemli ölçüde kapatmış olsalar da hala yetişmekte oldukları bazı alanlar var."
Joe, altıncı nesil savaş uçaklarının tipik olarak aerodinamik tasarım ve kontrol, radyofrekans malzemeleri, uçuş kontrol yazılımı, algılama teknolojileri, veri bağlantısı ve savaş yönetim sistemleri, silahlar ve işbirlikçi savaş uçaklarının veya tamamlayıcı insansız hava araçlarının entegrasyonunu içermesinin beklendiğini belirtti.
Joe, "Onları altıncı nesil kabiliyet peşinde koşan diğer ulusların genel oyun alanında görüyorum" dedi.
Dronlarla çalışma
Mulvaney, Çin'in gelecekteki savaş uçağını insansız olarak tanımladığını, ancak endüstrinin diğer gerekli teknolojilerin yanı sıra yapay zeka sistemlerini ne kadar hızlı geliştirebileceğine bağlı olduğu için tasarımın daha çok isteğe bağlı olarak insanlı olduğuna inandığını söyledi. "[İçinde] bir insan bulundurmak zorunda değilsiniz ve potansiyel olarak kendi başına gitmesine izin verebilirsiniz ya da sadık bir kanat adamı olarak hizmet edebilir."
Çin'in insansız hava aracı üreticileri iddialı, ancak bu teknolojinin gelecekteki bir altıncı nesil avcı uçağını tamamlama açısından nerede durduğu tam olarak belli değil. Joe, özellikle hava gösterilerinde ortaya çıkan Çin yapımı savaş dronlarının ve işbirlikçi savaş uçaklarının "muhtemelen [Halk Kurtuluş Ordusu] için tasarlanan ve kapsam açısından neredeyse kesinlikle daha iddialı olan gerçek geliştirme aşamasındaki [insansız savaş hava araçlarını] temsil etmediğini" söyledi.
Ayrıca çeşitli sofistike savaş dronlarının "ileri düzeyde geliştirme/test veya hatta sınırlı deneme hizmetinde" olduğunu varsaymanın adil olduğunu söyledi.
İnsanlı-insansız ekip çalışmasının denenmesi açısından, Çin'in mevcut J-20 avcı uçağı katkıda bulunabilir, zira ülke arka koltuktaki bir operatörün insansız hava araçlarını kontrol edebildiği çift koltuklu bir versiyon geliştirdi. Ancak bu varyant şu anda bir teknoloji göstericisi.
Chengdu Aerospace baş tasarımcısının altıncı nesil bir avcı uçağının 2035 yılında faaliyete geçeceği yönündeki tahminleri doğruysa, Joe ilk uçuşun bundan en az beş yıl önce gerçekleşmesi gerektiğini ve dolayısıyla bir prototipin 2028 civarında hazır olması gerektiğini söyledi. Mulvaney, Çin'in anlamlı bir tasarım ortaya koymasının muhtemelen "2040'ların başında olmasa da 2030'ların sonuna kadar" süreceğini tahmin etse de bunun mümkün olduğuna inandığını ifade etti.
