AA muhabirinin Rusya Federal Uzay Ajansı (Roscosmos) ve Rusya Sanayi ve Ticaret Bakanlığından derlediği bilgilere göre, ülkenin, halihazırda yarısından fazlası sosyo-ekonomik amaçlar için kullanılan 240'tan fazla uydusu bulunuyor.
Bu yıl da uzaya 100'den fazla uydu fırlatılması planlanırken, bunların önemli oranda iletişim ve hızlı internet sağlanmasına yönelik olacağı belirtildi.
Rus uydu sektörünün gelişiminde devlete ait Roscosmos önemli bir role sahipken, özel çok sayıda şirket de ürettikleri çeşitli sivil ve askeri uydularla Rusya'nın uzaydaki konumunu güçlendiren adımlar atıyor.
Rusya Devlet Başkanı Vladimir Putin, şubatta yaptığı açıklamada, ülkesinin topraklarında tümüyle yüksek hızlı internet sağlayacak uyduların üretilmesi amacıyla 116 milyar ruble (yaklaşık 1,5 milyar dolar) bütçe ayırdıklarını duyurmuştu.
Rus yetkililer, yurt dışında üretilen meteoroloji uydularının yerine artık sadece yerli üretim uyduları kullanacaklarını bildirmişti.
Geçen yıl 120'den fazla uzay aracı üretip 20'sini yörüngeye gönderen Sputnix, özel şirketler arasında ön plana çıkarken, Avant Space ise bu yıl uzaya gökyüzünde reklam gösterebilen ilk uyduyu göndermişti.
Ukrayna savaşı ve gelişen insansız hava aracı (İHA) teknolojileriyle Rusya'nın uydu üretimini gelecek yıllarda çeşitlendirerek artırması bekleniyor.
Uydu alanında ilkler
Yıllardır devam eden araştırmalar, üretim kapasitesi ve uydu altyapısına yapılan stratejik yatırımlarla ön plana çıkan Rus uzay sektörü, bu alanda dünyada ön sıralarda yer alıyor.
Rusya, 1957'de Sputnik 1 ile dünyanın ilk yapay uydusunu yörüngeye yerleştirirken, ülkenin uzaya fırlattığı yüzlerce uydu bulunuyor.
1960'ta uzaya gönderilen Molniya uyduları, Rusya'nın o döneme ait iletişim ve televizyon yayınlarına destek olurken, Sovyetler Birliği'nin geniş coğrafyasında yaşayanların söz konusu hizmetlere erişmesini sağlamıştı.
Uzaya çıkan ilk insan Yuri Gagarin'i, 1961'de Vostok 1 ile uzaya gönderen Rusya, 1970'lerden bu yana, uzaya fırlattığı Resurs uydularını dünyanın yüksek çözünürlüklü görüntülerini elde etmek için kullanıyor.
GLONASS ve Ekspress
Rusya tarafından geliştirilen uydular, iletişim, navigasyon, dünya ve uzay gözlemi, bilimsel araştırma ve ulusal güvenlik gibi ihtiyaçlara yönelik çeşitli alanlarda kullanılıyor.
Ülkenin geliştirdiği en önemli uydu sistemlerinden biri olarak 1982'de kullanıma sunulan GLONASS (Küresel Navigasyon Uydu Sistemi) dikkati çekiyor.
ABD üretimi GPS'in (Küresel Konumlandırma Sistemi) dengi olarak konumlandırılan GLONASS, 24 uydu aracılığıyla kullanıcıların konumlarını ve zamanlama bilgilerini belirlemelerini sağlıyor.
Sivil alanların yanı sıra Rusya'nın ulusal güvenlik ve savunma yetenekleri açısından stratejik öneme sahip GLONASS, askeri operasyonların etkinliğini artırarak askeri personel, araçlar ve silah sistemleri için hassas navigasyon ve hedefleme imkanı sunuyor.
GLONASS'ın yanı sıra 1990'lardan bu yana uzaya fırlatılan Ekspress iletişim uyduları, Rusya ve civar bölgelerinde telekomünikasyon, yayın ve internet hizmetleri sağlıyor. Ekspress uyduları, coğrafi açıdan dünyanın en büyük ülkesi Rusya'da özellikle şehirlerden uzak ve yetersiz hizmet alan bölgelerin iletişim ağlarına bağlanmasında önemli bir rol oynuyor.
Uluslararası işbirlikleri
Rusya'da uydu üretimine yönelik araştırma enstitüleri, tasarım büroları ve tesislerinden oluşan önemli bir altyapı bulunurken, Roscosmos, ISS Reşetnev ve Hruniçev Devlet Uzay Araştırma ve Üretim Merkezi gibi önde gelen şirket ve kurumlar ön plana çıkıyor.
Ülke aynı zamanda uzay ve uydu teknolojileri konusunda yabancı ülkelerle de işbirlikleri yürütüyor.
Son olarak Roscosmos Başkanı Yuriy Borisov, Rusya ile Çin'in, 2033-2035 yıllarında Ay'a nükleer güç ünitesi yerleştirmeyi planladığını söylemişti.
Roscosmos ile Çin Ulusal Uzay İdaresi (CNSA) arasında, Ay'da araştırmalar yapmak üzere ortak bir istasyon kurulması konusunda 2021'de mutabakat zaptı imzalanmıştı.
Öte yandan ülkenin Ay'a yönelik son büyük projesi uzay aracı Luna-25, Ay'ın yüzeyine çarparak parçalanmıştı.
Luna-25, 11 Ağustos'ta Moskova'nın 5 bin 500 kilometre doğusundaki Vostoçniy Uzay Üssü'nden Soyuz 2.1b roketiyle fırlatılmıştı.
Rusya'nın 1976'dan bu yana Ay'a gönderdiği ilk uzay aracı Luna-25'in, Ay'ın yüzeyine yumuşak iniş yaparak bilimsel araştırmalar yapması planlanıyordu.
AA
