Rusya Savunma Bakanlığı, Donetsk bölgesindeki Bahmut şehrini ele geçirdiğini duyurdu. Bahmut, Ukrayna’dan Rusya’nın kontrolüne geçmesinden sonra önemi ile tekrar gündeme geldi. Ancak aylardır şiddetli çatışmaların yaşandığı şehir fiilen neredeyse yok oldu.
Tarihte önemli bir ticaret merkezi olan Bahmut, 1783’te Rus İmparatorluğu tarafından şehir statüsüne kavuşturuldu. Sovyetler Birliği döneminde 1924’te Artyömovsk olarak değiştirilen şehrin ismi, Ukrayna’da komünist isimlerin değiştirilmesi programı çerçevesinde 2015’te tekrar eski ismi Bahmut ile anılmaya başladı. Halihazırda Rusya, şehri Artyömovsk olarak isimlendirmeye devam ediyor.
Stratejik konumu önemli
2020 yılında 73 bin kişinin yaşadığı şehir konumu itibarıyla stratejik öneme sahip. Donetsk kentinin 70 kilometre kuzeyinde yer alan Bahmut, önemli bir ulaşım merkezi. Bahmut’tan Gorlovka'ya, Kiev yönetiminin kontrolündeki Kramatorsk, Slovyansk şehirlerine kara yolu ve demir yolu hatları ulaşıyor.
Bahmut ile Kiev’in kontrolündeki Seversk şehri arasında ikmal yolu bulunuyor. Rusya’nın Bahmut’u almasıyla Kiev'in büyük bir lojistik desteği kaybettiği ve Ukrayna Silahlı Kuvvetlerinin ikinci savunma hattının büyük zarar göreceği ifade ediliyor.
Ayrıca Bahmut’un alınmasıyla Rus ordusunun Donetsk bölgesinin idari sınırlarına ulaşmasının önünün de açıldığı kaydediliyor.
Ukrayna’da Meydan olaylarıyla Rus yanlısı yönetimin yerine Batı yanlısı yönetimin iş başına gelmesi sonrasında 2014’te Donetsk’teki Rus yanlısı ayrılıkçılar Bahmut’u önce kontrolü altına aldı. Ancak bir süre sonra Ukrayna ordusu şehri ayrılıkçıların elinden geri aldı.
Geçen yıl mayısta ön cephe haline geldi
Rusya-Ukrayna Savaşı'nın geçen yıl 24 Şubat’ta başlamasından sonra mayıs ayı itibarıyla Bahmut, ön cephe haline geldi. Rus güçleri ağustos ayında şehrin alınmasına yönelik operasyonları başlattı. Şehirdeki siviller tahliye edildi.
Rus güvenlik şirketi Wagner’in paralı savaşçıları ağırlıklı olarak şehirde Ukrayna ordusuna karşı çatışmaları yürüttü. Bu yılın başından itibaren yoğunlaşan çatışmalarda Rus ordusu dışardan topçu ve hava indirme birlikleriyle Wagner’e destek verdi.
‘Kıyma makinesi’nde çatışmalar aylarca devam etti
Paralı savaşçılar, Rus ordusundan destek almasına rağmen şehirdeki mücadelede Ukrayna ordusu karşısında oldukça zorlandı. Ukrayna ordusu şehre sık sık tahkimat yaptı. Çatışmalar aylarca devam etti.
Sokak sokak çatışmaların yaşandığı şehir “kıyma makinesi” olarak adlandırıldı. İki taraftan da çok büyük kayıplar yaşandığı ifade edildi.
Wagner Bahmut’ta mühimmat sorunu yaşadı
Böylesi bir süreçte Wagner’in kurucusu Yevgeniy Prigojin, defalarca Rus ordusundan mühimmat alamadıklarını öne sürdü ve taleplerinin karşılanmaması halinde şehirden çekilecekleri tehdidinde bulundu. Talepleri bir süre sonra karşılanan Wagner, şehirde çatışmaları sürdürdü.
Ruslara psikolojik moral
Bu zorlu çatışmaların ardından geçen yıl Harkiv bölgesi ve Herson şehrinden geri çekilen Rus güçleri, Donetsk bölgesindeki Bahmut’u dün alarak psikolojik olarak da moral kazandı. Aylar sonra Ruslar ilk defa Ukrayna ordusuna karşı verdikleri zorlu mücadele karşısında zafer elde etmiş oldu.
Kiev yönetimi için Bahmut’un önemi
Ukrayna Devlet Başkanı Volodimir Zelenskiy, şubat ayında Ukrayna-Avrupa Birliği Zirvesi’nde Bahmut’u kendilerine ait "kale" olarak gördüklerini ve teslim etmeyeceklerini duyurdu.
Bahmut’ta Ukrayna ordusunun ağır kayıpları karşısında Zelenskiy ile ordu yöneticileri arasında mart ayında görüş ayrılığı yaşandığı iddiaları gündeme geldi. Ordunun çekilme tavsiyesine rağmen Zelenskiy çatışmalara devam etme kararı verdi.
Daha sonra Ukrayna Devlet Başkanlığı Ofisinden yapılan açıklamada, Zelenskiy ve askeri kanadın görüşmelerinden sonra Bahmut’ta operasyonların sürdürülmesi ve pozisyonların güçlendirilmesi yönünde karar alındığı açıklandı.
Zelenskiy, İtalyan basınının önde gelen gazeteleri Corriere della Sera, La Repubblica, Il Sole 24 Ore'ye verdiği röportajda, Bahmut’ta direnmeye değip değmeyeceğine ilişkin bir soruyu şöyle yanıtladı:
"Bahmut’a Hong Kong'muş gibi bakamayız. Hepsi harabe halinde. Stratejik olup olmadığını değerlendirmek, ona nasıl yaklaştığınızla ilgilidir. Burası bir metropol değil, buradaki yerlerin hepsi küçük yerleşim yeri. Mesele silahlı kuvvetlere şehirde kalma emri verip vermemekle ilgili değil, kendi topraklarımızı mümkün olduğunca koruyacağımızla ilgilidir.
Orada, Ruslar Bahmut’u almaları halinde Slovyansk ve Kramatorsk'a giden yolu açacaklarını biliyorlar. Kramatorsk, Ukrayna'nın doğusunda ana hedef olan büyük kentlerden biri. Bahmut gibi her küçük şehri alan Ruslar, büyük kentlere biraz daha yaklaşıyor. Kramatorsk halkı, Bahmut’takilerden daha önemli demiyorum ama kaybettiğimiz her küçük kent, Donetsk ve Luhansk idari bölgelerinin sınırlarını almak isteyen Ruslar için bir adım ilerleme oluyor. Bu nedenle Bahmut’ta bu kadar direniyoruz."